ऑस्ट्रेलियाचे दुसरे नाव कॉमनवेल्थ ऑफ ऑस्ट्रेलिया आहे. हे तस्मानियाची अनेक बेटे, ऑस्ट्रेलियन खंडाची मुख्य भूभाग आणि अनेक लहान बेटांचा समावेश आहे.
ऑस्ट्रेलियातील नद्या मानव आणि प्राण्यांच्या जगण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. सांस्कृतिक, पर्यावरणीय, सामाजिक आणि आर्थिक भूमिकेतही ती महत्त्वाची भूमिका बजावत आहे. ऑस्ट्रेलिया त्याच्या नद्यांसाठी फार प्रसिद्ध नाही, परंतु येथे काही मोठ्या नद्या अस्तित्वात आहेत.
तुमच्या यादीत समाविष्ट करण्यासाठी ऑस्ट्रेलियातील सर्वात मोठ्या नद्या;
1. प्रिय नदी
ही ऑस्ट्रेलियातील तिसरी-सर्वात मोठी नदी आहे ज्याची लांबी तिच्या उगमापासून अंदाजे 1,472 किमी आहे. या नदीला कीटकनाशके वाहून गेल्याने आणि प्रदीर्घ दुष्काळामुळे जलप्रदूषणाच्या अनेक समस्यांना तोंड द्यावे लागते.
त्यात मीठ जास्त असल्याने पाण्याची गुणवत्ता कमी आहे. ही नदी पुढे न्यू साउथ वेल्समधील मरे नदीला मिळते जी ऑस्ट्रेलियातील दुसरी सर्वात मोठी नदी आहे.
नदीकाठी वसलेल्या बहुतांश वसाहतींमध्ये ब्रेवारिना, बोर्के, लाउथ, टिल्पा, विल्कानिया, मेनिन्डी, पूनकेरी आणि वेंटवर्थ यांचा समावेश होतो. उल्लेख केलेल्या सर्व बंदरांमधून वेंटवर्थ हे सर्वात व्यस्त अंतर्देशीय बंदर होते जिथून ही नदी वाहते.
2. मरे नदी
ही नदी ऑस्ट्रेलियातील दुसरी सर्वात मोठी नदी आहे जी 2,508 किमी लांबीचे क्षेत्र व्यापते. याच्या उपनद्यांमध्ये आणखी पाच नद्या आहेत ज्या ऑस्ट्रेलियातील सर्वात मोठ्या नदीखाली येतात (डार्लिंग, लाचलान, वारेगो, मुरुंबीजी आणि पारू नद्या).
मरे नदीमध्ये विविध प्रकारचे मासे आहेत त्यापैकी काही ट्राउट कॉड, गोल्डन पर्च, मरे कॉड, ऑस्ट्रेलियन स्मेल्ट आणि बरेच काही आहेत. युरोपियन वस्ती आणि नदी नियमन यामुळे या नदीचे आरोग्यही ढासळत चालले आहे. नदीचा शेवटचा बिंदू मरे माउथ म्हणून ओळखला जातो जिथे ही नदी समुद्रात रिकामी होते.
3. मुरुंबीजी नदी
ही ऑस्ट्रेलियातील दुसरी सर्वात मोठी नदी आहे आणि मरे नदी म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या ऑस्ट्रेलियातील सर्वात मोठ्या नदीची मुख्य उपनदी आहे. विराडजुरीमध्ये, ‘मुरुंबीजी’ हा शब्द “मोठे पाणी” असा आहे. ही नदी विविध पारंपारिक आदिवासी ऑस्ट्रेलियन भूमीतून वाहते जी अनेक आदिवासी लोकांचे घर आहे.
पूर्वी ही नदी युरोपियन लोकांना ज्ञात होती आणि 1820 नंतर ती रेकॉर्डमध्ये आली. हे सुमारे 1,485 किमी परिसरात पसरलेले आहे. तिच्या सुमारे 90 उपनद्या आहेत ज्या आतापर्यंत मोठ्या संख्येने आहेत आणि असंख्य खाड्या आणि खोल्या आहेत.
4. लचलान नदी
हा ऑस्ट्रेलियातील सर्वात मोठ्या नदीचा भाग आहे जो मुरुंबिज नदी आहे आणि ऑस्ट्रेलियातील सर्वात मोठ्या नदीच्या यादीत येतो. लचलान नदीमध्ये सुमारे 1,440 किमी लांबीची आर्द्र जमीन आहे.
यामध्ये लेक कोवाल-विल्बरट्रॉय, लेक कार्गव्लिगो आणि लेक ब्रूस्टर आणि नऊ पाणथळ प्रदेश यांसारख्या अनेक तलावांचा देखील समावेश आहे. भीषण दुष्काळात ही नदी कोरडी पडते. ते गव्हाच्या शेतीला आधार देते.
5. कूपर क्रीक नदी
ही नदी बारकू नदी म्हणूनही ओळखली जाते आणि क्वीन्सलँडच्या तीन शीर्ष नदी प्रणालींपैकी एक आहे. ते आयर सरोवरात विलीन होते ज्यात मोसमी पावसाद्वारे बहुतेक पाणी असते.
नदी सुमारे 1,300 किमी क्षेत्रफळ शोधते आणि ऑस्ट्रेलियातील मरे-डार्लिंग नदीच्या इतर सर्वात मोठ्या नदीनंतर ऑस्ट्रेलियातील दुसरी सर्वात मोठी नदी आहे. या नदीचा बहुतांश भाग मेंढ्या आणि गुरे चरण्यासाठी वापरला जातो.
6. वारेगो नदी
ऑस्ट्रेलियातील ही सर्वात मोठी नदी ऑस्ट्रेलियातील डार्लिंग कॅचमेंट नावाच्या दुसर्‍या सर्वात मोठ्या नदीचा एक भाग आहे जी मरे-डार्लिंग बेसिनमध्ये आहे. ही डार्लिंग नदीची उपनदी देखील आहे. ही नदी सुमारे 1,380 किमी परिसरात पसरली आहे.
या नदीच्या काठावर ऑगथला, चार्लेव्हिल, व्यांड्रा आणि कुन्नमुल्ला आहेत. या नदीच्या खोऱ्याचा एक मोठा भाग शेतीसाठी खूप कोरडा आणि कमी सुपीक आहे.
7. पारू नदी
ही वॉटरहोल्सची मालिका आहे, ऑस्ट्रेलियातील सर्वात मोठ्या नदीशी जोडलेली आहे डार्लिंग नदी. मरे-डार्लिंग बेसिनच्या उत्तरेकडील भागात ही मुक्त-वाहणारी नदी आहे. पारू नदीमध्ये चिनार पेटी, कूलबा आणि लाल डिंक या प्रमुख प्रजाती असलेल्या गिजी आणि नीलगिरीच्या वनस्पतींचा समावेश आहे. हे न्यू साउथ वेल्सच्या वरच्या वायव्य कोपर्यात संपते.
8. Diamantina नदी
ही मध्य पश्चिम क्वीन्सलँडच्या भागात आणि दक्षिण ऑस्ट्रेलियाच्या अगदी उत्तरेकडील एक प्रमुख नदी आहे. क्वीन्सलँडच्या पहिल्या गव्हर्नरने नदीचे नाव दिले आहे. ही पश्चिम नदी, मायने नदी आणि फरार खाडीची प्रमुख उपनदी आहे.
खोऱ्यातील हवामान उष्ण आणि रखरखीत आहे आणि माती राखाडी आणि तपकिरी रंगाची असून फॉस्फेटचे प्रमाण जास्त आहे आणि पोषक तत्वांचा पुरेसा स्तर आहे. हे सुमारे 914 किमी क्षेत्र व्यापते.
9. फ्लिंडर्स नदी
1004km वर ही ऑस्ट्रेलियातील बहुतेक अविकसित लोकसंख्येची पाणलोट असलेली दुसरी सर्वात मोठी नदी आहे. हे नाव एका शोधक मॅथ्यू फ्लिंडर्सच्या नावावर आहे.
ही ऑस्ट्रेलियातील आठव्या क्रमांकाची सर्वात मोठी नदी आहे. या नदीत एकूण 36 उपनद्या वाहतात. पोर्क्युपिन क्रीक ही प्रमुख उपनदी आहे. नदीकाठच्या वनस्पतींमध्ये नदीच्या किनारी जंगलांचा समावेश होतो. आढळलेल्या प्रजातींमध्ये वाॅटलचा समावेश होतो.
10. गॅसकोयन नदी
ही ऑस्ट्रेलियातील दुसरी सर्वात मोठी नदी आहे जी तिच्या पश्चिम भागात आहे आणि तिचा उगम रॉबिन्सन्स पर्वतरांगांमधून येतो. हे सुमारे 865 किमी क्षेत्र व्यापते. ही नदी प्रथमतः युरोपियन संशोधक लेफ्टनंट जॉर्ज ग्रे यांनी पाहिली.
2010 मध्ये गॅसकोयने नदीला सर्वात वाईट आपत्ती आली जेव्हा गॅसकोयने नदीचा पूर सर्वात वाईट स्थितीत होता आणि अतिवृष्टीमुळे अनेक भागांचे मोठे नुकसान झाले.
11. व्हिक्टोरिया नदी
ही नदी ऑस्ट्रेलियातील व्हिक्टोरिया बोनापार्ट येथे आहे. ही ऑस्ट्रेलियातील दुसरी सर्वात मोठी नदी असून तिचे क्षेत्रफळ सुमारे 510 किमी आहे. उत्तर प्रदेशातील कायमस्वरूपी नदीच्या टॅगसह व्हिक्टोरिया नदी ही ऑस्ट्रेलियातील सर्वात मोठी नदी आहे.
या नदीत दोन विभाग आहेत. नदीमध्ये 56 उपनद्यांचा समावेश आहे. ज्या नदीचा उगम होतो त्या नदीसह नदीच्या लांबीसह अनेक गुरांची स्थानके देखील आढळतात. तिला नंतर बारकू नदी असे नाव देण्यात आले.
12. दक्षिण एस्क नदी
तस्मानियाच्या उत्तरेकडील प्रदेशात असलेली ही ऑस्ट्रेलियातील सर्वात मोठी नदी आहे. या नदीला मॅक्वेरी आणि मींडर नदी या दोन प्रमुख उपनद्या आहेत ज्यात नाईल नदी, टायने नदी, स्टोरी क्रीक आणि ब्रेक ओ’डे नदी या अनेक कमी उपनद्या आहेत.
कर्नल विल्यम पॅटरसन यांनी नदीचे नाव बदलले. नदीच्या बाजूच्या मैदानाचा वापर आदिवासी कुळांकडून शिकारीच्या नोंदींसाठी केला जातो आणि खाण्यासाठी गोड्या पाण्याचे शिंपले घेतले जातात. हे सुमारे 252 किमी लांबीचे क्षेत्र व्यापते.
13. गौलबर्न नदी
ही गौलबर्न ब्रोकन पाणलोटाची बारमाही नदी आहे आणि ऑस्ट्रेलियातील सर्वात मोठी नद्या आहे. हा ऑस्ट्रेलियातील सर्वात मोठ्या नदीचा एक भाग आहे ज्याला मरे-डार्लिंग बेसिन म्हणून ओळखले जाते आणि ती अल्पाइनमध्ये आहे. ही ऑस्ट्रेलियातील सर्वात मोठी नदी व्हिक्टोरियामध्ये 652 किमी अंतरावर आहे.
नदीला एलिडॉन धरणाने बंदिस्त करून लेक आयल्डन नावाचे तलाव तयार केले आहे. गौलबर्न नदी सामान्यतः उत्तरेकडे, नंतर पश्चिमेकडे, नंतर उत्तरेकडे, नंतर पश्चिमेकडे विविध प्रादेशिक शहरांमधून वाहते.
अलेक्झांड्रा, सेमोर, नगाम्बी, मर्चिसन, आर्केडिया डाउन्स ही शहरे ऑस्ट्रेलियातील मरे नदी या सर्वात मोठ्या नदीमध्ये बुडण्यापूर्वी आहेत. नदीने वेढलेले क्षेत्र अत्यंत उत्पादनक्षम आहे आणि आतापर्यंतची सर्वोत्कृष्ट बागायती जमीन आहे.
14. बारवोन नदी
ही नदी देखील मरे-डार्लिंग बेसिनचा एक भाग आहे आणि ऑस्ट्रेलियाच्या वायव्य उतारावर स्थित एक बारमाही नदी आहे. हे ऑस्ट्रेलियातील सर्वात मोठ्या नदीच्या यादीत देखील येते जे सुमारे 700 किमी लांबीचे क्षेत्र व्यापते.
नदीचे नाव ऑस्ट्रेलियन अॅबोरिजिनल शब्द ‘बावन’ वरून आले आहे, ज्याचा अर्थ महान आणि रुंद असा होतो. बारवॉन नदी सामान्यतः दक्षिण आणि पश्चिमेकडे वाहते आणि बूमी, मूनी, मेही, बोखारा आणि बोगन नद्यांसह 36 उपनद्या जोडल्या जातात. पुराच्या दिवसात नारन तलाव आणि नारन नदी या दोन नद्या आणि तलावांचे पाणी बारवॉन नदीत वाहते. या नदीच्या परिसरात सहा भाषांतील आदिवासींनी कब्जा केला होता.
हे Ngemba, BAaranbinja, Murrawarri, Weilwan, आणि बरेच काही होते. ते सामान्यतः शिकार, मासेमारी आणि सांस्कृतिक सहवास यासाठी जमीन वापरत.
ही ऑस्ट्रेलियातील सर्वात मोठ्या नद्यांची यादी असल्याने, लक्षात ठेवा की या सूचीमध्ये नसलेल्या अनेक नद्या असलेला हा विशाल देश आहे. या विस्तीर्ण देशात वाहणाऱ्या अनेक नद्या शोधून काढल्यास ही यादी पुढे जाणे आवश्यक आहे. नदी हे नैसर्गिक वाहणारे पाणी आहे जे प्रत्येक देशासाठी खूप महत्वाचे आहे. आपण आपल्या नद्या प्रदूषित होण्यापासून वाचवल्या पाहिजेत, कारण नद्या आपल्या जीवनाचा मुख्य स्त्रोत आहेत.